ภาพจาก Tarapong Pattamachaiyant/shutterstock.com
หมายหมั้น...หลักประกันความรัก (อักขระบันเทิง)
เขียนโดย : ณัฐยา รัตนกาญจน์
การหมั้น...นั้นเปรียบเหมือนการตีตราหรือการจับจองกันและกัน ก่อนที่จะจูงมือเข้าสู่พิธีวิวาห์ และการหมั้นก็คล้ายธรรมเนียม "อยู่ก่อนแต่ง" ของฝรั่ง ซึ่งจุดประสงค์ก็อยู่ที่การเปิดโอกาสให้คนทั้งคู่ได้ศึกษาอุปนิสัยใจคอกันมากขึ้น รู้จักเรียนรู้ ที่จะปรับตัวเข้าหากันมากขึ้น ซึ่งถือเป็นผลดีต่อชีวิตคู่ในอนาคต
"ขันหมากหมั้น" ในธรรมเนียมการหมั้นนั้น เท่ากับเป็นการวางมัดจำไว้ว่า หญิงที่ถูกหมั้นหมายแล้วจะไปชอบพอกับใครไม่ได้อีก หรือผู้ใหญ่ฝ่ายหญิงจะยกให้ใครอีกไม่ได้เด็ดขาด ในสมัยก่อนการแต่งงานของลูกสาวมักถือเป็นงานออกหน้าออกตาใหญ่โต ฝ่ายหญิงจึงพยายามเรียกร้องของหมั้นที่มีราคาแพง โดยมักจะเรียกเป็น "ทองคำ" และเรียกเป็นน้ำหนัก เลยทำให้เป็นคำติดปากมาจนทุกวันนี้ ว่า "ทองหมั้น" ซึ่งประเพณีโบราณถือเป็นของที่เจ้าสาวจะนำไปเป็นเครื่องแต่งตัวในวันแต่งงานนั่นเอง
ส่วน "สินสอด" นั้น คือ เงินสินสอดและผ้าไหว้ที่ทางฝ่ายหญิงเป็นผู้กำหนด ซึ่งเป็นกรรมสิทธิ์ของพ่อแม่ แต่มักจะเรียกกันเป็นพิธีตามโบราณ คือ ไม่เกิน 40 บาท เป็นค่าน้ำนม ถ้าเกินกว่านั้นจะถือเป็นการขายลูกสาว นอกจากนั้นยังมีขบวนขันหมากที่ฝ่ายชายยกไปยังบ้านฝ่ายหญิง ในขบวนขันหมากจะมีเฒ่าแก่เช่นเดียวกับการสู่ขอ แต่มักจะนิยมใช้คู่สามีภรรยาที่อยู่กินกันมาอย่างมีความสุข เป็นการถือเคล็ดชีวิตคู่
อีกหนึ่งในความสนุกในขบวนขันหมากนั้นอยู่ที่ "การกั้นประตูเงินประตูทอง" ของทางฝ่ายหญิง ซึ่งส่วนมากมักจะเป็นลูกหลานของฝ่ายหญิง โดยนำเอาเข็มขัดหรือสร้อยเงินมากั้นขบวนไว้ไม่ให้ผ่านเข้าไป ได้ง่าย ๆ เฒ่าแก่ฝ่ายชายจะต้องควักห่อเงินที่เตรียมไว้ให้เป็นรางวัลก่อนจึงจะผ่านได้ โดยประตูท้าย ๆ มักจะใช้ทองหรือเพชรกั้น ค่าผ่านทางจึงต้องเพิ่มสูงตามลำดับ ขั้นตอนตรงนี้อาจมีการหยอกล้อระหว่างญาติฝ่ายหญิงและขบวนของฝ่ายชาย สร้างความครึกครื้นเป็นยิ่งนัก
ในปัจจุบันพิธีหมั้นมักตัดขั้นตอนของขบวนขันหมากออกไป เหลือเพียงการนำสินสอดของหมั้นมาหมั้นฝ่ายหญิง และมีการเลี้ยงฉลองกันในหมู่ญาติ พิธีหมั้นอาจจัดควบคู่กับพิธีสู่ขอหรืออาจจัดในช่วงเช้าของวันแต่งงานเลยก็ได้ แต่คู่รักสมัยนี้นิยมการหมั้นแล้วแต่งเลย เพราะถือเป็นวิธีที่สะดวกที่สุดในการเตรียมงานคู่กันไป
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
หนังสือ : ขออภัย...มือใหม่หัดแต่ง
