ถือเป็นอีกหนึ่งประเพณีแต่งงานที่งดงามไม่แพ้ใคร สำหรับ "พิธีแต่งงานแบบอีสาน" กับ "พิธีแต่งงานตามประเพณีภูไท" ซึ่งวันนี้เราก็ได้หยิบเอารีวิวงานแต่งงานของ คุณ DancingMachine สมาชิกเว็บไซต์พันทิปดอทคอม ที่ได้นำประสบการณ์ในการจัดงานแต่งตามประเพณีภูไท (อีสาน) เรียบง่ายแต่อบอวลไปด้วยความรักความอบอุ่นมาให้เราได้ชมกันค่ะ
งานนี้จัดที่หมู่บ้านแห่งหนึ่ง ณ จังหวัดสกลนคร ห่างไกลออกไปจากตัวเมืองประมาณ 50 กิโลเมตร ดังนั้นวิถีชีวิตจึงยังเป็นแบบชนบทเต็มขั้น และยังยึดถือประเพณียังเคร่งครัด เจ้าของกระทู้เลยคิดว่าน่าจะจัดงานตามประเพณีแบบดั้งเดิมเท่าที่จะสามารถทำได้ และพูดได้เต็มปากว่ากว่า 80% เจ้าบ่าวและเจ้าสาวเตรียมงานกันเองค่ะ มีเพียงเรื่องอาหารเลี้ยงแขก พิธีกรรม และอุปกรณ์ที่ใช้ประกอบพิธีเท่านั้นที่ไม่ได้ทำเอง วันนี้จะนำเสนอเฉพาะที่เสร็จแล้วนะคะ เพราะขั้นตอนแต่ละอย่างค่อนข้างเยอะ ถ้าใครสนใจหลังไมค์มาสอบถามได้ค่ะ
เริ่มกันที่การ์ดเชิญ ตอนแรกคิดว่าจะไม่ทำ เพราะตั้งใจจะเชิญเฉพาะญาติสนิทเท่านั้น แต่ทำไปทำมายังไงก็ต้องทำอยู่ดี เลยลงมือทำเอง เพราะไม่ถึงร้อยใบจ้างทำก็แพง แถมไม่ถูกใจ เจ้าสาวเลยลงมือทำเองตั้งแต่ออกแบบ เลือกกระดาษ ตัด และผูกโบค่ะ ส่วนเจ้าบ่าวเป็นคนเลือกซอง (กว่าจะถูกใจเล่นเอาเหงื่อตก) กระดาษ ซองและเชือกที่ใช้ผูกโบซื้อจากร้าน 555 Paperplus ใช้กระดาษและซองเป็นแบบเมทัลลิกค่ะ
ป.ล. งานนี้ใช้ตัวการ์ตูนภูไทเป็นธีมหลัก ตัวการ์ตูนนี้โชคดีที่ได้จากกูเกิลค่ะ จำที่มาไม่ได้แล้ว ต้องขอขอบคุณเจ้าของตัวการ์ตูนไว้นะโอกาสนี้ และต้องขออภัยที่ไม่ได้ขออนุญาตเพราะไม่รู้จะติดต่อยังไงค่ะ
ของชำร่วยเป็นตุ๊กตาเช็ดหน้าจอโทรศัพท์นานาชนิด ส่วนของรับไว้สำหรับญาติผู้ใหญ่ของเจ้าบ่าว (แถวบ้านเรียกของสมมา) เป็นผ้าคลุมไหล่ย้อมครามทอมือค่ะ (สนับสนุนงานฝีมือของคนในชุมชนค่ะ ต้องสั่งทำล่วงหน้ากันเป็นเดือนเลยทีเดียวเชียว)
แพ็กเกจของชำร่วย แน่นอนค่ะออกแบบและแพ็กเองทั้งหมด ใช้ถุงกระดาษสีน้ำตาลขนาดเล็ก (ซื้อจากแม็คโครค่ะ) ป้ายแท็กใช้กระดาษสีน้ำตาลจากร้าน 555 Paperplus เช่นกันค่ะ เชือกที่ใช้ผูกโบเป็นสีชมพูและสีม่วง (สีประจำวันเกิดของเจ้าบ่าวและเจ้าสาว) ตอนซื้อมาเป็นคนละเส้นนะคะ แต่ตอนจะผูกโบต้องแยกออกมาพันกันใหม่ค่ะ ออกมาเป็นแบบนี้
ของรับไหว้ ผ้าคลุมไหล่ทอมือของจริงค่ะ ถ่ายให้เห็นกันจะจะ ตั้งแต่ตอนทอ อิอิ
แพ็กเกจของรับไหว้ เจ้าของกระทู้และเจ้าบ่าวไปช่วยกันเลือกที่เจเจมอลล์ค่ะ (เพราะเย็นดี) เดินอยู่ครึ่งค่อนวันกว่าจะได้ที่ถูกใจ สุดท้ายจบที่ถุงกระดาษสาค่ะ ป้ายแท็กใช้แบบเดียวกับของชำร่วย
รายละเอียดชักเยอะ เจ้าของกระทู้จะแยกส่วนก็แล้วกันนะคะ ทั้งเรื่องชุดเจ้าบ่าวและเจ้าสาว แต่งหน้า ทำผม การจัดสถานที่ ฯลฯ
มาต่อกันที่เรื่องของชุดเจ้าบ่าวและชุดเจ้าสาว ด้วยความที่ตั้งใจจัดงานตามประเพณีภูไทดั้งเดิม เลยอยากจะใส่ชุดภูไทเข้าพิธี แต่เนื่องจากชุดภูไทสกลนครแบบออริจินัลเป็นสีดำแดง เลยต้องปรับใช้เล็กน้อย สีที่เป็นเอกลักษณ์ของสกลนครน่าจะเป็นสีคราม เลยปรึกษาเจ้าคุณพ่อ ซึ่งท่านอยากได้สีแดงเลือดหมู (เจ้าคุณพ่อเรียกสีเม็ดมะขาม) ตอนแรกตั้งใจจะสั่งซื้อตามอินเทอร์เน็ต แต่คิดไปคิดมาขนาดตัวเราก็ไม่เบา (น้ำหนัก) ครั้นจะตัดก็กลัวช่างใน กทม. จะไม่อิน เลยลองหาข้อมูลว่าแถวสกลนครมีร้านไหนพอจะตอบโจทย์ได้บ้าง สุดท้ายมีคนแนะนำร้านจันทร์เจ้าสาว เวดดิ้งสตูดิโอ สกลนคร เลยลองสอบถามพี่จันทร์เจ้าของร้าน ซึ่งให้คำปรึกษาเป็นอย่างดี
เมื่อได้ร้านเป้าหมายแล้ว ช่วงหลังปีใหม่เจ้าของกระทู้ก็กลับภูมิลำเนา และถือโอกาสไปวัดตัวเตรียมตัดชุดค่ะ แจ้งความประสงค์กับพี่จันทร์ (เป็นทั้งเจ้าของร้าน ช่างตัดเย็บ แต่งหน้า และทำผม) ว่าเจ้าคุณพ่อต้องการสีแดงเลือดหมู เจ้าสาวต้องการสีคราม พี่จันทร์เลยจัดให้ตามความต้องการค่ะ ตัวเสื้อแบบแดงเลือดหมู ผ้าถุงเป็นผ้าถุงย้อมคราม ตามเอกลักษณ์ของจังหวัดสกลนคร ส่วนเจ้าบ่าวใช้เสื้อสีเดียวกัน และนุ่งโสร่งผ้าไหม (อันนี้ขโมยจากตู้ของหม่อมแม่ ใช้ 2 ผืนเย็บต่อกัน ตามคำแนะนำของพี่จันทร์ค่ะ) สไบเป็นไหมแพรวาของแท้ทั้งเจ้าบ่าวและเจ้าสาวนะคะ สวยงามเว่อร์วังอลังการมาก ๆ ค่ะ ที่สำคัญ เครื่องประดับของเจ้าสาวเป็นเงินแท้ทุกชิ้น ร้านพี่จันทร์มีทุกสิ่งให้เลือกสรรจริง ๆ ค่ะ
แต่งหน้าทำผมเบ็ดเสร็จที่ร้านพี่จันทร์ ออกมาไม่มากไม่น้อยเกินไป ดีงามดั่งใจเลยค่ะ
ตามมาด้วยเรื่องของสถานที่และการเตรียมงาน เจ้าของกระทู้ค่อนข้างโชคดี มีญาติพี่น้องมาช่วยงานเยอะมาก ทุกคนมาช่วยงานด้วยใจ ไม่ได้จ้างเลยสักบาทเดียว เป็นวิถีชีวิตของคนชนบทจริง ๆ ค่ะ อบอุ่นและดีงาม ^^ (ที่เห็นเป็นเพียงบางส่วนนะคะ จริง ๆ รายละเอียดเยอะมาก เพราะมีงานเลี้ยงเพลพระที่บ้านด้วยค่ะ)
ฝ่ายพิธีกรรมกำลังเตรียมของที่ต้องใช้ประกอบพิธี
การตกแต่งสถานที่เป็นฝีมือชาวบ้านช่วยกันล้วน ๆ ค่ะ ส่วนป้ายชื่อเจ้าบ่าวและเจ้าสาวเป็นฝีมือการออกแบบของเจ้าบ่าว เสร็จแล้วเอาไปพริ้นท์สติ๊กเกอร์แล้วแปะฟิวเจอร์บอร์ด ขอบอกว่าถูกมาก ๆ แค่อันละ 180 บาท เลยจัดไป 2 อัน ไว้ติดข้างบนบ้านเป็นฉากในพิธีบายศรีและติดบนเวทีข้างล่างค่ะ
นี่จับจีบผ้ากันเห็น ๆ
ส่วนของรับไหว้ (ของสมมา) และหมอนที่เตรียมไว้เป็นที่ระลึกให้ญาติเจ้าบ่าว เจ้าสาวและน้อง ๆ ก็แพ็กกันที่บ้านเลยค่ะ
พิธีการและพิธีกรรมต่าง ๆ เริ่มจากทำบุญเลี้ยงพระ ถวายเพลค่ะ พิธีการช่วงนี้เก็บภาพลำบากค่ะเพราะบ้านเจ้าของกระทู้ค่อนข้างแคบ ^^
พอเสร็จพิธีทำบุญเลี้ยงพระ เจ้าบ่าวและเจ้าสาวต้องรีบแจ้นไปแต่งหน้าทำผมในตัวเมืองค่ะ (ขับรถประมาณ 50 กิโลเมตร) ต้องเผื่อเวลากลับมาให้ทันพิธีช่วงบ่ายสี่โมงเย็นค่ะ (ใจหายใจคว่ำเหมือนกัน กลัวไม่ทัน อิอิ)
กะเวลาพอดีเป๊ะ ถึงบ้านอากาศร้อนมาก ๆ เพราะหลังคาบ้านเป็นสังกะสี เลยต้องนั่งเอาหน้าจ่อพัดลมกันตามระเบียบ
พอถึงเวลาตามนัดหมาย พิธีการเริ่มต้นจากสู่ขอกันตามประเพณีค่ะ
สู่ขอกันเรียบร้อยฝ่ายเจ้าบ่าวก็ตั้งขบวนขันหมากเพื่อแห่เขยตามประเพณีภูไทค่ะ
ก่อนขึ้นบ้านต้องล้างเท้าเจ้าบ่าวก่อนค่ะ คนที่ทำหน้าที่นี้คือน้องสาวของเจ้าสาวค่ะ
ตามธรรมเนียมปฏิบัติก็ต้องผ่านด่านประตูเงินประตูทองก่อน (เล่นเอาเจ้าบ่าวเหงื่อตก อิอิ)
เมื่อผ่านประตูเงินประตูทองเข้ามาแล้ว ก็เริ่มเข้าสู่พิธีบายศรีสู่ขวัญตามประเพณีภูไท (และประเพณีของคนอีสานทั่ว ๆ ไปค่ะ) เริ่มจากการจุดเทียนที่พานบายศรี จากนั้นหมอสูตร (พราหมณ์) ก็จะเริ่มพิธีกรรมต่าง ๆ ทั้งสวดมนต์ ป้อนไข่ เอาหัวเขกกัน และผูกข้อมือค่ะ
เมื่อเสร็จพิธีกรรมเจ้าสาวก็จะมอบของรับไหว้ (ของสมมา) ให้พ่อแม่และญาติเจ้าบ่าวค่ะ
งานนี้เจ้าของกระทู้ขอบอกว่ารู้สึกอิ่มเอมใจมาก ๆ เพราะงานที่ออกมาเรียบง่ายแต่งดงาม และขอขอบคุณทุกคนที่เป็นส่วนหนึ่งในงานเล็ก ๆ แต่อบอุ่น ซึ่งหาได้ยากในสังคมเมืองที่วุ่นวาย การจัดงานไม่ต้องลงทุนอะไรมากมาย อาศัยญาติ ๆ และชาวบ้านที่ร่วมแรงแข็งขัน ประหนึ่งทุกคนเป็นเจ้าภาพของงานโดยไม่หวังอะไรตอบแทน ซึ่งเจ้าบ่าวเจ้าสาวต่างซาบซึ้งใจจนหาคำอธิบายไม่ถูก และที่สำคัญเจ้าของกระทู้รู้สึกดีมากที่พื้นที่เล็ก ๆ แห่งนี้ มีส่วนในการรักษาประเพณีและวัฒนธรรมอันดีงามไว้ให้อยู่คู่กับวิถีภูไทสืบไป
...พิธีกรรมเสร็จแล้ว แต่งานยังไม่จบนะคะ เดี๋ยวมาต่อ อิอิ
เมื่อพิธีกรรมตามประเพณีเสร็จแล้วก็มาถึงงานเลี้ยงอาหารเย็น ซึ่งอาหารการกินก็เรียบง่ายตามแบบไทยอีสานค่ะ แต่ที่สำคัญคืองานนี้เป็นงานแต่งงานปลอดบุหรี่นะคะ เพราะเจ้าสาวเป็นนักวิชาการด้านการควบคุมยาสูบอยู่แล้ว เลยคิดว่าน่าจะใช้งานแต่งของตัวเองในการรณรงค์เรื่องการห้ามสูบบุหรี่ในที่สาธารณะด้วย ตอนแรกก็ปรึกษาเจ้าคุณพ่อก่อนว่าจะเหมาะสมหรือเปล่า กลัวแขกที่มางานอิดแหนงระแคงใจ แต่พ่อบอกว่าถ้ามีการประชาสัมพันธ์ให้แขกที่มาร่วมงานเข้าใจก็ไม่น่ามีปัญหา เมื่อเจ้าคุณพ่อไฟเขียวเจ้าของกระทู้ก็ลุยโลดค่ะ (จริง ๆ ถึงไม่ไฟเขียวก็จะลุยค่ะ เพราะเตรียมอุปกรณ์มาจากกรุงเทพฯ แล้ว อิอิอิ) เริ่มจากการติดสติ๊กเกอร์ห้ามสูบบุหรี่ทั่วบริเวณงานและใต้ถุนบ้าน
ในงานพิธีกรก็มีการประชาสัมพันธ์ถึงที่มาที่ไปว่าทำไมถึงติดป้ายห้ามสูบบุหรี่ ซึ่งแขกที่มาร่วมงานก็ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี ใครที่สูบบุหรี่ก็จะเดินออกไปสูบนอกบริเวณงาน ผลคือตื่นเช้ามาชาวบ้านมาขอสติ๊กเกอร์เพื่อเอาไปติดที่บ้านตัวเองด้วยค่ะ งานนี้ถือว่าประสบความสำเร็จ อิอิ
เจ้าคุณพ่อขอมีส่วนร่วมด้วย เพราะเมื่อก่อนพ่อสูบบุหรี่จัดมาก ต่อมาเห็นว่ามันไม่ดีและส่งผลหลายอย่างต่อร่างกาย เลยตัดสินใจหักดิบและเลิกสูบเป็นการถาวร ตั้งแต่เจ้าของกระทู้เกิดแล้วค่ะ แถมได้เป็นบุคคลตัวอย่างในการเลิกสูบบุหรี่ของอำเภอด้วยนะเออ ^^
พิธีกรรม/พิธีการกันมาซะยืดยาว มาถึงความความสนุกบังเกิด เพื่อเป็นการขอบคุณทีมงานทุกคนที่สละเวลามาช่วยงาน ตั้งแต่วันเตรียมงาน จนงานเลิกก็ช่วยกันเก็บข้าวของ ส่วนไหนที่ยืมมาจากวัด หรือโต๊ะเก้าอี้ที่ยืมมาจากหมู่บ้าน ใครเป็นคนเอามาคนนั้นก็เป็นคนมาเก็บไปส่งโดยมิต้องบอกกล่าว ... สุดยอดจริง ๆ ^^ น่ารักกันขนาดนี้ เจ้าบ่าวและเจ้าสาวตอบแทนด้วยความมันตามแบบไทยบ้านค่ะ งานนี้ทีมแม่ครัวสนุกสนานกว่าใคร และแน่นอนค่ะดูจากชื่อ login ของเจ้าของกระทู้ก็น่าจะพอนึกภาพเหตุการณ์ต่อไปได้ อิอิ
เปลี่ยนชุดแล้วขอแดนซ์ต่อ อิอิ
ขอรีวิวเพียงเท่านี้ก่อนนะคะสำหรับงานแต่งที่ต่างจังหวัด แต่ความสนุกยังไม่จบเพียงเท่านี้ เดือนหน้าเจ้าของกระทู้จะมี After Party ที่กรุงเทพฯ เพราะเจ้าบ่าวเจ้าสาวไม่ได้เชิญแขกไปร่วมงานที่สกลนครเพราะอยู่ไกลเหลือเกิน งานนี้เน้นที่ความสนุกสนาน ไม่เน้นพิธีการค่ะ เสร็จงานถ้ามีโอกาสจะกลับมารีวิวใหม่นะคะ งานที่กรุงเทพฯ เจ้าบ่าวและเจ้าสาวเตรียมเองทุกอย่าเหมือนเดิมค่ะ เราเน้นลงแรงเพื่อประหยัดงบ อิอิ และที่สำคัญเราเชิญเฉพาะคนที่สนิทสนมเท่านั้น เพราะงานเราเป็นงานเล็ก ๆ อยากจัดงานให้ทุกคนที่มามีส่วนร่วมและสนุกสนานกันอย่างทั่วถึง ผลออกมาเป็นอย่างไร เดือนหน้ามาดูกันค่ะ
ขอทิ้งท้ายด้วยการ์ดเชิญฝีมือเจ้าบ่าวค่ะ
หวังว่ากระทู้นี้จะมีส่วนในการช่วยว่าที่เจ้าบ่าวเจ้าสาวเตรียมงานไม่มากก็น้อยนะคะ และขอบคุณที่อ่านรีวิวกันจนจบค่ะ
...สวัสดี...
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก คุณ DancingMachine สมาชิกเว็บไซต์พันทิปดอทคอม